Chuyên gia tư vấn doanh nghiệp - Nghề nghiệp của tương lai

Việt Nam hiện có hơn 700 nghìn doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng số lượng đăng ký ngày càng cao, đặc biệt tới thời điểm này của năm 2022, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đạt kỷ lục với hơn 60 nghìn doanh nghiệp thành lập mới (theo thống kê của Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư). Cùng với nhu cầu về nhân sự và nguồn vốn, nhu cầu được hỗ trợ về việc xây dựng chiến lược, tư vấn các hệ thống quản trị và mở rộng kinh doanh ra quốc tế cũng là nhu cầu đang phát sinh cao. Với đặc thù của Việt Nam có lịch sử hình thành tri thức quản trị mới khoảng hơn 30 năm và đang trong quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo lần thứ nhất nên việc tìm kiếm các đơn vị tư vấn thực hiện chuẩn hóa, tối ưu hoá và tạo nền móng cho người kế thừa là một việc gần như là tất yếu. Nếu mỗi doanh nghiệp có tối thiểu 1 chuyên gia tư vấn đồng hành, thì Việt Nam cần có tối thiểu 700 nghìn chuyên gia ở thời điểm hiện tại. Và nếu theo mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp Việt Nam vào năm 2025, thì chúng ta cần số lượng chuyên gia lên đến con số 2 triệu người. Nhưng hiện trạng hiện nay, số lượng chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp tại Việt Nam chưa tới 100 người. Đó là lý do thị trường tư vấn còn vô cùng rộng lớn.

Hiểu lầm thường gặp

Những hiểu lầm thường gặp về nghề chuyên gia tư vấn

Đầu tiên tư vấn doanh nghiệp không hề như chúng ta thường thấy trên phim ảnh hay nghe nói qua sách vở. Những chuyên gia tư vấn có tên tuổi và trình độ, không bao giờ đồng ý tư vấn các doanh nghiệp khi thiếu những yếu tố quan trọng để thành công của dự án như cam kết của lãnh đạo và sự đồng thuận về phương pháp tư vấn. Điều này có nghĩa là không phải doanh nghiệp nào trả tiền cũng có thể thuê đội ngũ tư vấn có chất lượng.


Thứ hai, chuyên gia tư vấn không chỉ là người nói ra các định hướng mà là người sử dụng các phương pháp luận và công cụ quản trị để giúp doanh nghiệp thay đổi tư duy và thực hiện quá trình chuyển đổi. Trong quá trình đó chữ “Tư vấn” có thể được chuyển hóa thành rất nhiều động từ khác nhau như: “đào tạo” (training), “huấn luyện kèm cặp” (coaching), một số trường hợp sẽ có thêm “hướng dẫn” (guiding), “cố vấn” (mentoring)... ngay cả Coaching doanh nghiệp theo những tiêu chuẩn của ASQ (Hiệp hội chất lượng Hoa Kỳ) cũng sẽ gồm nhiều phương pháp và quy trình khác biệt so với coaching cá nhân (life/career coaching)

Thứ ba, chuyên gia tư vấn không phải là người làm thuê cho doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp sẽ được chuyên gia phân tích để tìm hiểu những nhu cầu và vấn đề cần giải quyết chứ không phải doanh nghiệp lựa chọn phương pháp và công cụ rồi thuê chuyên gia sẽ đi thực hiện.

Nhu cầu sử dụng tư vấn tăng cao và là một nghề nghiệp có thể làm tới cuối đời

Hiện nay số lượng chuyên gia người Việt Nam được các tổ chức quốc tế hàng đầu (như ASQ - Hiệp hội chất lượng Hoa Kỳ - tổ chức có hơn 75 năm lịch sử) công nhận chỉ đếm trên đầu ngón tay. Do đó, việc hiểu thực sự về nghề tư vấn và lộ trình nghề nghiệp của chuyên gia tư vấn cũng không được cộng đồng hiểu và rất hay gặp những hiểu lầm.


Để trở thành chuyên gia tư vấn sẽ bao gồm hai yếu tố: (i) là kiến thức và trải nghiệm của một vài ngành nghề lĩnh vực (VD: ngành sản xuất F&B, tài chính, hàng tiêu dùng, bán lẻ…) và (ii) phương pháp luận, công cụ và các kỹ năng tư vấn (Operational Excellence, Lean Six Sigma, các tiêu chuẩn ISO, bộ kỹ năng quản trị lãnh đạo, các tiêu chuẩn thiết lập hệ thống và quy trình, bộ kỹ năng của chuyên gia tư vấn…)


Vì vậy, nếu một người muốn trở thành chuyên gia tư vấn mà thiếu một trong hai yếu tố trên có thể lên kế hoạch để học tập và nâng cấp.

Nhu cầu sử dụng tư vấn tăng cao và là một nghề nghiệp có thể làm tới cuối đời

Ông Nguyễn Thế Trung, CEO của CTCP Tư vấn John&Partners - đơn vị có hơn 12 năm tư vấn tại Việt Nam và là đơn vị duy nhất đang có hai chuyên gia người Việt ở cấp độ cao nhất Operational Excellence - Master Black Belt của ASQ (chuyên gia tối ưu hóa vận hành doanh nghiệp cấp độ Master Black Belt) - cho biết: nhu cầu tư vấn hiện nay rất nhiều, phân theo cấp độ trưởng thành thì từ giai đoạn tiền-start up; giai đoạn start up; SMEs và doanh nghiệp trưởng thành và đang tối ưu. Tuy nhiên, với một thị trường sơ khai như Việt Nam, vừa thiếu chuyên gia vừa thiếu thông tin nên các doanh nghiệp dễ bị loạn thông tin và tìm kiếm đến các chuyên gia không có trình độ hoặc các công cụ quản trị không phù hợp với đặc thù của Việt Nam.


“Nghề tư vấn là nghề không giới hạn về tuổi tác và vị trí địa lý, chuyên gia có thể làm đến khi không thể làm được nữa. Ngoài ra, thu nhập của chuyên gia hiện nay đang khá tốt, khoảng 2-5 triệu đồng/ ngày cho các chuyên gia tư vấn chuyên môn phổ biến và đến vài ngàn USD/ ngày cho các chuyên gia có bằng cấp đặc biệt, có hiểu biết ngành hoặc có nhiều trải nghiệm xuyên suốt từ thượng tầng doanh nghiệp đến vận hành. Do đó, đầu tư vào bản thân để trở thành chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp là một khoản đầu tư tốt cho những ai có mong muốn sống cuộc sống được gọi là “Work life integration” - Tích hợp cuộc sống và công việc và có kế hoạch nghỉ hưu sớm cho công việc toàn thời gian (fulltime) hiện hữu. ” - ông Trung cho biết.


Cạnh tranh để thu hút chuyên gia tư vấn là một khái niệm khá mới nhưng trong tương lai sẽ xuất hiện tại Việt Nam. Khi các doanh nghiệp cần sự phát triển đột phá so với đối thủ nhưng chưa biết phải làm sao, doanh nghiệp có thể thu hút đội ngũ chuyên gia tư vấn giỏi nhất để chắc chắn rằng: ngay cả khi đối thủ cũng học theo đi thuê chuyên gia, họ không thể có sự giúp đỡ tốt nhất và sẽ bị bỏ xa hoặc thậm chí đối thủ bị tụt lùi nếu thuê nhầm chuyên gia. Ngay cả các tập đoàn lớn trên thế giới và các công ty lớn tại Việt Nam, đã bắt đầu quen thuộc với khái niệm chuyên gia tư vấn nội bộ của doanh nghiệp (Internal Consultant) - người sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp như bên ngoài, nhưng chỉ sử dụng riêng cho chính doanh nghiệp đó mà thôi. Do đó, nhu cầu chuyên gia đang rất lớn cho cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Đặc biệt, tại hội nghị thượng đỉnh về nhân sự lớn nhất thế giới SHRM 2022, báo cáo nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp ngày càng tìm đến các giải pháp của chuyên gia và công ty tư vấn nhiều hơn 60% so với trước đây, sau 2 năm chống chọi với đại dịch Covid.

Làm sao để trở thành chuyên gia tư vấn

Làm sao để trở thành chuyên gia tư vấn

Tiến Sĩ Ngô Công Trường, một chuyên gia người Việt Nam được xếp vào 40 chuyên gia xuất sắc nhất toàn cầu của Hiệp hội chất lượng Hoa Kỳ (ASQ) chia sẻ: quá trình trở thành chuyên gia tư vấn xuất sắc có thu nhập cao và phong cách sống thú vị, không bị bó buộc sẽ không đạt được một sớm một chiều, nhưng không quá khó nếu ai quan tâm hiểu được các nguyên tắc:


  • Có điểm khởi đầu: cần xác định mục tiêu và đạt thắng lợi ngắn hạn như: hoàn thành khóa học Chuyên gia tư vấn, đạt chứng chỉ Lean Six Sigma Green Belt, ISO lead auditor…
  • Phương pháp luận tư vấn và công cụ theo chuẩn và thông lệ quốc tế: Trong một dự án, nhiều chuyên gia sẽ làm việc với nhau. Do đó, các phương pháp luận và công cụ sẽ cần được chuyên gia sử dụng thống nhất và nhuần nhuyễn, tránh việc mâu thuẫn và làm dự án kéo dài hoặc bị thay ra khỏi dự án khi không nắm được các phương pháp luận.
  • Cộng đồng và người hướng dẫn: chuyên gia tư vấn cần học tập và cập nhật kiến thức liên tục. Do đó, việc chuyên gia đi học là việc rất bình thường và phổ biến trên thế giới. Các chuyên gia có thể tham dự những hội thảo thường niên lớn được tổ chức tại những nước phát triển hoặc có thể nghe những chuyên gia khác chia sẻ lại sau khi tham dự. Do đó, việc có cộng đồng và người hướng dẫn là việc rất cần thiết.


Để bắt đầu tích lũy trải nghiệm và tạo dựng thương hiệu, các chuyên gia có thể tham gia với các dự án nhỏ và có sự điều phối và hỗ trợ từ các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm.

Trở thành chuyên gia tư vấn với chương trình CEC - Certified Excellence Consultant

Trở thành chuyên gia tư vấn với chương trình CEC - Certified Excellence Consultant

Ngay cả trên thế giới hiện nay, chưa có chương trình nào đào tạo chuyên gia tư vấn. Ngoài việc tự trang bị kiến thức thì thông thường, người có nhu cầu chỉ còn cách tham gia làm việc tại các công ty tư vấn (như McKinsey, BCG…), do đó khá khó khăn để một người thực sự thực hiện lộ trình trở thành chuyên gia tư vấn. Hiểu được vấn đề này, John&Partners đã xây dựng chương trình Chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp có chứng nhận - Certified Excellence Consultant. Đây là chương trình được thiết kế đặc biệt nhằm đào tạo ra một thế hệ chuyên gia chuyên nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu tư vấn của các doanh nghiệp Việt Nam:


  • Chương trình đào tạo kéo dài 6-9 tháng với các học phần: Chân dung và quy tắc đạo đức của chuyên gia, bộ kỹ năng và công cụ của chuyên gia, Mô hình Operational Excellence, các kiến thức cần thiết trong từng lĩnh vực tư vấn.
  • Thực tập dự án tư vấn cùng chuyên gia của John&Partners.
  • Tham gia cộng đồng các chuyên gia John&Partners để cùng hỗ trợ và phát triển.


Chương trình CEC đã trải qua 03 khóa với hơn 30 chuyên gia đang trong quá trình trải nghiệm các dự án tư vấn thực tế và đã cung cấp kiến thức, công cụ để giúp các học viên thay đổi tư duy và mở ra rất nhiều hướng phát triển. Các học viên đã ứng dụng ngay lập tức vào công việc và đã có thu nhập từ việc tư vấn, huấn luyện và đào tạo. Một số chuyên gia CEC đã bắt đầu toả sáng ra với công chúng và có khách hàng, dự án tư vấn thực tế ngay khi bắt đầu chương trình. Đây là sự thành công rất lớn đối với một chuyên gia khi bắt đầu hành trình trở thành chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp. CEC là chương trình tâm huyết và được sự hỗ trợ và ủng hộ từ ASQ nhằm giúp Việt Nam tạo ra một số lượng chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp, có đạo đức nghề nghiệp và đóng góp vào sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam.

Chương trình CEC được đào tạo từ chuyên gia cấp cao về OE



Chương trình được Tiến Sĩ Ngô Công Trường trực tiếp giảng dạy qua môi trường online nhằm giúp các học viên tại khắp nơi ở Việt Nam và trên thế giới có thể tham gia, không bị vướng về yếu tố di chuyển và rất linh hoạt, hiệu quả cao. Học viên phù hợp cho chương trình là các chủ doanh nghiệp cần kiến thức tư vấn để tự ứng dụng và trở thành chuyên gia nội bộ; các chuyên gia đang làm trong những lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, vận hành, nhân sự, tài chính, tiếp thị… và muốn trở thành chuyên gia tư vấn bên ngoài cho các doanh nghiệp.


Nếu bạn cũng là người đam mê thức vận hành doanh nghiệp, có mong muốn trở thành CEC chuyên nghiệp trong tương lai. Thì đừng ngần ngại mà liên hệ ngay với
John&Partners để được tư vấn và nhận đào tạo tốt nhất từ chuyên gia hàng đầu nhé!


AI Tự Động Hoá Cho Doanh Nghiệp: Bước Đột Phá Trong Công Nghệ 4.0
Bởi Nguyen Trung 30 Mar, 2024
Khám phá sức mạnh của AI tự động hoá cho doanh nghiệp, từ lợi ích, ứng dụng thực tế, thách thức, đến tương lai và hướng dẫn lựa chọn giải pháp phù hợp.
7 Bước Tiến Bộ Đáng Kinh Ngạc Từ Ứng Dụng AI Trong Công Nghiệp
Bởi Nguyen Trung 19 Mar, 2024
Khám phá 7 bước tiến bộ đáng kinh ngạc từ ứng dụng AI cho công nghiệp và cách chúng đang cách mạng hóa ngành công nghiệp từ tự động hóa đến quản lý thông minh.
Bởi Nguyen Trung 14 Mar, 2024
Khám phá làm thế nào ứng dụng AI cho công nghiệp đang thay đổi bộ mặt của sản xuất và quản lý công nghiệp, từ tối ưu hóa sản xuất đến bảo dưỡng dự đoán.
Share by: